Wyobraź sobie, że codziennie nosisz na sobie niewidzialną zbroję, która chroni Cię przed wrogami – ale zamiast miecza i tarczy, masz… marchewkę, pomidora i dynię. Brzmi zabawnie? A jednak to właśnie karotenoidy, barwniki obecne w wielu warzywach i owocach, są jednym z Twoich największych sprzymierzeńców w walce ze stresem oksydacyjnym.
Dlatego tak ważne jest abyś pamiętał(a) o zdrowej, zbilansowanej diecie, bogatej w warzywa i owoce, które dostarczają jakże ważnych przeciwutleniaczy (inaczej antyoksydantów) w postaci witamin oraz substancji nieodżywczych – karotenoidów, czy flawonoidów.
Zastanawiasz się, co to takiego ten stres oksydacyjny? W skrócie: to stan, kiedy w Twoim ciele jest więcej wolnych rodników niż antyoksydantów, które potrafią je unieszkodliwić. A właśnie karotenoidy należą do najskuteczniejszych naturalnych antyoksydantów.
To więcej niż tylko barwnik. To Twoja codzienna obrona.
Karotenoidy to związki roślinne, które odpowiadają za czerwony, pomarańczowy i żółty kolor warzyw i owoców.
Karotenoidy są cząsteczkami niezbędnymi do życia. Są obecne wszędzie w roślinach, algach, bakteriach, których chronią przed wolnymi rodnikami i stresem oksydacyjnym. Poprzez spożywanie owoców i warzyw oraz niektórych ryb zawierających karotenoidy, są one wprowadzane do organizmu człowieka i podobnie chronione. Istnieje wiele korzyści zdrowotnych związanych ze spożywaniem karotenoidów. Karotenoidy są antyoksydantami.
Potencjał antyoksydacyjny karotenoidów ma szczególne znaczenie dla zdrowia człowieka, ze względu na fakt, że utrata równowagi między antyoksydantami a reaktywnymi formami tlenu skutkuje „stresem oksydacyjnym”, krytycznym czynnikiem procesów patogenetycznych różnych chorób przewlekłych. Dane pochodzące z badań i prób klinicznych silnie wspierają obserwację, że odpowiednia suplementacja karotenoidami może znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia wielu zaburzeń, w których pośredniczą reaktywne formy tlenu.
Warto zwrócić uwagę na korzystne (ochronne) efekty spożycia karotenoidów w przykładowych, szeroko rozpowszechnionych współczesnych chorobach cywilizacyjnych, tj. nowotworach, chorobach układu sercowo-naczyniowego czy zaburzeniach fotouczulenia, w kontekście unikalnych właściwości antyoksydacyjnych karotenoidów.
🔴 Karotenoidy znajdują się głównie w żółtych, pomarańczowych i zielonych warzywach i owocach.
Ponad 600 karotenoidów zostało dotychczas zidentyfikowano w przyrodzie. Jednak tylko około 40 jest obecnych w typowej diecie człowieka. Z tych 40 około 20 karotenoidów zostało zostało zidentyfikowanych w ludzkiej krwi i tkankach.
Blisko 90% karotenoidów w diecie i organizmie człowieka stanowią alfa -karoten, beta -karoten, likopen, luteina i kryptoksantyna.
◼ Źródła pokarmowe wybranych karotenoidów.
◼ Alpha-karoten jest związkiem chemicznym, który należy do karetonoidów. Alpha-karoten występuję w warzywach koloru ciemnozielonego oraz pomarańczowego. Alpha-karoten występuje w bardzo wielu warzywach i owocach, do których zaliczyć można:
marchewkę, pomidory, dynię, paprykę, bataty, pomarańcze, mandarynki, fasolkę szparagową, szpinak, jarmuż, brokuły czy natkę pietruszki.
◼ Najbogatszym źródłem β- karotenu są: marchew, szpinak, papryka czerwona i dynia.
Do warzyw, które zawierają średnią ilość β- karotenu należą: cykoria, sałata, brokuły, por, kapusta pekińska, pomidory i szparagi.
Warzywa o mniejszej zawartości β- karotenu to: brukselka, groszek zielony i fasolka szparagowa.
Do najbogatszych w β- karoten owoców należą: mango, morele, papaja i melony. Mniejsze ilości β- karotenu zawierają brzoskwinie, gujawa i śliwki. β- karoten w dużej ilości występuje w suszonych morelach.
◼ Likopen jest substancją występującą w wielu warzywach i owocach. Jego najlepszym źródłem są pomidory i przede wszystkim gotowane przetwory pomidorowe. Produkty na bazie pomidorów dostarczają aż 80% łącznej puli spożywanego likopenu.
W mniejszych ilościach likopen znajduje się również w różowych grejpfrutach, arbuzie, dzikiej róży, dyni, papai, gujawie.
◼ Obecność ksantofili (czyli luteiny i zeaksantyny) w plamce żółtej ma znaczenie dla siatkówki oka ze względu na rolę ochronną przed wolnymi rodnikami. To silne antyutleniacze. Co więcej, barwniki chronią oko przed szkodliwym wpływem światła, szczególnie niebieskiego, uważanego za najbardziej destrukcyjne światło widzialne dla naszego wzroku.
Jakie są najlepsze źródła zeaksantyny?
Poleca się spożywać kukurydzę, brokuły, szpinak, jarmuż, sałatę, dynię, brukselkę, cukinię ze skórką, zielony groszek, żółtko jaja, paprykę czerwoną i pomarańczową, jagody goi.
Gdzie znajdziemy luteinę?
Najwięcej luteiny jest w jarmużu, szpinaku, sałacie, brokułach, cukinii ze skórką, dyni , a mniejsze ilości można znaleźć w zielonym groszku, fasolce, marchewce czy kapuście.
Obecna także w owocach, np. jeżynach, malinach, nektarynkach bądź agreście. Luteinę zawierają również żółtka jaj kurzych
Kiedy dieta nie wystarcza – warto sięgnąć po pomoc.
Choć najlepiej przyswajamy karotenoidy z pożywienia, są sytuacje, kiedy suplementacja może być przydatna. Np. u osób starszych, z problemami z wchłanianiem lub prowadzących bardzo intensywny tryb życia. Warto wtedy wybierać sprawdzone produkty, najlepiej poprzedzone pomiarem np. skanerem biofotonicznym, który pokaże, czy mamy ich wystarczający poziom.
Karotenoidy to Twoi naturalni obrońcy – chronią, regenerują, wspierają. Dzięki nim możesz nie tylko lepiej wyglądać, ale i czuć się zdrowiej. Wystarczy, że włączysz do swojej diety więcej warzyw i owoców o intensywnych barwach. Twój organizm na pewno Ci za to podziękuje.
Leave A Comment